«فرهنگ اصطلاحات نقد ادبي» عنوان دايرةالمعارف نقد ادبی بهرام مقدادی است كه ۱۰ سال پيش گردآوري شده و چاپ دوم آن كه با هزار و دویست صفحه افزوده، تكميلكننده چاپ نخست است، به زودی توسط انتشارات فكر روز روانه بازار كتاب میشود./
وی به عنوان کتاب اشاره کرد و گفت: «فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی» یا «دانشنامه نقد ادبی» در حقیقت دایرةالمعارفی برای نقد به حساب ميآید. در زبان فارسی اصطلاحات نقد ادبی به گستردگی زبانهای غربی نیست و کتاب به طور کامل به تمامی این اصطلاحات میپردازد.
مولف این کتاب ادامه داد: برخی اصطلاحات مانند «رمان سیاه» و «متافیزیک حضور» در زبان فارسی رایج نیستند؛ بنابراین فرهنگ اصطلاحات نقد ادبي برای افرادی که علاقمند به نقدند منبعی برای آشنایی با آخرین تحولات در زمینه نقد ادبی و آشنايي با اصطلاحات رايج در زمينه نقد به حساب ميآيد.
وی به برخی دیگر از اصطلاحاتی که در این دانشنامه به آنها پرداخته، اشاره کرد و اظهار داشت: برای مثال اصطلاحی مانند «شالودهشکنی» (که البته اين اصطلاح تا حدودی برای نویسندگان و منتقدان آشنا است) از مداخل این فرهنگ است. اين کلیدواژه مشهورترين اصطلاح «ژاك دریدا» است كه آن را در فارسی به ساختارشکنی، واسازی و شالودهشکنی و ساختگشایی ترجمه کردهاند. به عنوان مثال ديگري ميتوان به معناي واژه «متفاوت» در زبان فرانسه اشاره كرد كه در آن زبان دو معنی دارد؛ یکی تفاوت و دیگری تاخیر. چنین واژهای در زبان فارسی وجود ندارد و این در حالی است که بارها در ادبیات فارسی کاربرد آن دیده شده است.
مقدادی در توضیح بیشتر این واژه تاکید کرد: در بسیاری مواقع در شعر مولانا یا شعرهای سایر شاعران هر بار که شعر را میخوانید یک معنا به ذهن میآید؛ یعنی هم معنا به تاخیر میافتد و هم معنی تفاوت پیدا میکند. پس به ناچار برای چنین اصطلاحاتی در اين كتاب واژهسازی صورت گرفته است.
این مترجم به توضیح اصطلاح دیگری پرداخت و گفت: «ادبیات شگرف» از دیگر اصطلاحاتی است که در این دانشنامه که به صورت الفبایی تنظیم شده، آمده است و ما به شكل رايج آن در ادبيات غرب اين اصطلاح را در زبان فارسي نداريم. شايد بتوان گفت داستان سيمرغ در «منطقالطير» عطار نمونهاي از اين ادبيات باشد.
وی یادآور شد: با کمک این دایرةالمعارف میتوان به نقد فیلم، نمایشنامه و یا هر اثر ادبی دیگری پرداخت.
به گفته مقدادی، چاپ نخست این فرهنگ در ۸۰۰ صفحه بوده؛ اما چاپ دوم آن در ۲۰۰۰ صفحه به زودی توسط انتشارات فکر روز منتشر خواهد شد.
نظر شما